Excursie naar museum Het Cuypershuis in Roermond op 8 maart.
Jongstleden dinsdag reden 27 AVOS-leden naar het Cuypershuis. Het werd in 1853 door architect/ontwerper Pierre Cuypers (1827-1921) gebouwd als woonhuis met bedrijfspand. In het museumgebouw was bijna 100 jaar het bedrijf gevestigd van waaruit werd gewerkt aan honderden gebouwen van kerken tot opdrachten als het Rijksmuseum (het grootste gebouw van Nederland in de 19e eeuw) en het Centraal Station in Amsterdam. In de ateliers en werkplaatsen werkten de medewerkers aan de ontwerpen van gebouwen, interieurs, kunstvoorwerpen en meubels, allemaal naar de visie van Pierre Cuypers. Tijdens de rondleiding ‘kwam Cuypers nader tot ons’. Als architect bouwde hij veelal in neogotische stijl. De talloze door hem ontworpen kerken werden voorzien van torens die naar de hemel verwezen. Onder de kerken ook de Catharinakerk in Eindhoven waaraan Venrayse metselaars gewerkt hebben. Door (familie-)connecties in Den Haag bouwde Cuypers in heel Nederland. In het museum toont men dit door foto’s en uitgebreide documentatie. Hij renoveerde kasteel Haarzuilens, was doende in de Ridderzaal in Den Haag en leverde daarvoor de troon waarop de koning jaarlijks de troonrede uitspreekt. Voor een deel van Cuypers gebouwen kan men spreken over Gesamtkunstwerken, een ideaal samenspel van diverse kunsten. Hij ontwierp meubels voor zijn gebouwen (in het Cuypershuis worden authentieke meubels van het Rijksmuseum getoond), verzorgde de decoraties. Denk bij het laatste b.v. aan de beschilderingen met sjablonen in het Rijksmuseum. Zijn woning in Roermond is een mooi voorbeeld van een Gesamtkuntwerk. Zo is er b.v. een erezaal met gedecoreerde gewelven.
Ook in Venray was Cuypers doende. Tussen 1865 en 1897 verrichtte hij restauraties aan de Grote Kerk en veranderde deze in een neogotisch gebouw, beschilderde de gewelven; en op de toren plaatste hij vier hoektorentjes. Altaren werden vervangen door altaren uit zijn atelier. Regelmatig werkte hij tevens voor het klooster Jerusalem. Helaas is al dit werk door de oorlog verloren gegaan. Toch staat er in de Grote Kerk opnieuw een altaar uit zijn atelier. In 1999 heeft men het hoofdaltaar (en ook een Maria-altaar), vervaardigd door atelier Cuypers, van de afgestoten St. Annakerk uit Breda overgenomen en in Venray weer opgebouwd. Aardig: Op het paneel ziet men links van het tabernakel een paneel dat het Laatste Avondmaal uitbeeldt; op de achtergrond links in de hoek heeft Pierre Cuypers zichzelf afgebeeld.
De wisselexpositie in het museum was gewijd aan de ‘Harrie Tillieprijs: vormgeving in het voetspoor van Pierre Cuypers’. Men ziet hedendaagse vormgeving, van concept tot design. Is dit wel een link met Cuypers? Ja toch, Cuypers’ gedachtegoed blijft bij deze prijs maatgevend; maatschappelijke betrokkenheid (b.v. de winnaar van de Harrie Tilleprijs Joep van Lieshout), ambachtelijkheid, aandacht voor detail, inhoudelijke overtuiging en vernieuwing.
Het bezoek is afgesloten door als een grote club heel plezierig samen koffie te drinken in de ontvangstruimte. P.M, Een bezoek aan het Cuypershuis is een goede voorbereiding op een bezoek aan het Rijksmuseum.